شاید برای شما نیز پیش آمده است که حین پژوهش و مطالعه مقالات مختلف، به محتوا هایی برخورده باشید که نیاز به اشتراک یا هزینه برای دسترسی دارند. به این موضوع “دسترسی محدود مقالات” گفته می شود. در ادامه، به این نوع محتوا با دسترسی محدود خواهیم پرداخت. دسترسی محدود مقاله، این که چرا برخی مقالات دسترسی محدود دارند؟ و همچنین راه های استفاده ازمنابع محدود در ادامه توضیح داده خواهد شد.
دسترسی محدود مقاله چیست؟
دسترسی محدود مقاله، نقطه مقابل دسترسی open access است. در دسترسی محدود، به دلیل اهداف مشخص، متن کامل یا بخشی از مقاله یا ژورنال رایگان نخواهد بود. به این معنی که برای مطالعه و یا دانلود مقاله، نیاز است تا اشتراک پایگاه منتشر کننده مقاله را تهیه کنید و یا به صورت تکی هزینه پرداخت کنید. این قضیه شامل کتاب ها و مقالات کنفرانس نیز می شود.
بیشتر مقالات علمی در مجلاتی منتشر میشوند که باید برای دسترسی به محتوایشان، اشتراک تهیه کرد. پایگاه های داده بزرگ مثل Elsevier، Springer Nature، Wiley، Taylor & Francis برای دسترسی به محتوایشان معمولا از این نوع دسترسی محدود اشتراکی استفاده می کنند. می توان از اشتراک موسسات و یا دانشگاه ها استفاده کرد. همچنین به صورت فردی نیز می توان اشتراک تهیه کرد.
شما می توانید برای دانلود مقاله برای مواردی که دسترسی محدود دارند، از طریق وبسایت فیلینکو اقدام نمایید. مقاله مورد نظر خود را از طریق موتور جستجو پیدا کرده و به وسیله اطلاعات آن مانند عنوان، چکیده، نویسنده و کد DOI مقاله، از طریق فیلینکو به آن دسترسی یابید. کافیست اطلاعات مقاله را در آرشیو فیلینکو جستجو کنید تا برای رفع مشکل دسترسی محدود مقاله به شما کمک کند.اگر محتوای مورد نظر شما در آرشیو فیلینکو موجود نبود، به کارشناسان فیلینکو اطلاع دهید تا در اسرع وقت در اختیار شما قرار گیرد.
چرا برخی مقالات دسترسی محدود دارند؟
دسترسی محدود مقاله ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شده باشد. یکی از این دلایل، رعایت حقوق مادی و معنوی مقالات برای نویسنده یا نویسندگان است. همچنین رعایت حقوق کپی رایت نیز برای چنین مقالاتی ضروری خواهد بود. به این دلیل، بسیاری از دسترسی محدود مقاله ها ایجاد می شود. کاربر با پرداخت هزینه یا خریداری اشتراک پایگاه منتشر کننده، از حقوق ناشر و نویسنده حمایت به عمل می آورد. از این جهت، دسترسی به چنین مقالاتی به صورت آزاد ممکن نخواهد بود.
یکی دیگر از دلایل دسترسی محدود مقاله، به دلیل محتوای حساس برخی مقالات است. ممکن است مقاله حاوی داده های محافظت شده باشد. به همین دلیل دسترسی آزاد برای آن ها وجود نخواهد داشت. ممکن است تنها محققان و موسسه های خاص بتوانند به این مقالات دست یابند. گاهی مقالات کنفرانس های خاص فقط برای شرکت کنندگان آن کنفرانس به صورت آزاد در دسترس خواهد بود و برای بقیه محدود است. ممکن است بعدا این مقالات به صورت آزاد در دسترس عموم قرار گیرند و دسترسی آزاد delayed شامل حال این مقالات شود.
کدام مجلات دسترسی محدود به مقاله دارند؟
بعضی از مجلات از روش hybrid برای عرضه مقالات استفاده می کنند. بدین صورت که نویسنده می تواند با پرداخت هزینه های اشتراک (APC) مقاله را به شکل دسترسی آزاد در اختیار کاربران قرار دهد. در غیر این صورت مقاله به شکل اشتراکی و با پرداخت هزینه اشتراک پایگاه در دسترس قرار خواهد گرفت. برای اطلاع از انواع دسترسی Open Access، مقاله موردنظر را مطالعه نمایید.
بسیاری از مجلات springer و Elsevier در دسته مجلات Hybrid قرار می گیرند. پایگاههای داده مانند IEEE، Xplore, JSTOR, ScienceDirect, و ACM Digital Library معمولاً مقالات علمی را با استفاده از paywall منتشر میکنند.
ممکن است موسسه ها و شرکت های خصوصی برخی مقالات و پروژه های پژوهشی خاص را برای افراد مد نظر خود به طور آزاد دسترسی دهند. این موضوع مخصوصا در مقالاتی که اهداف تجاری دارند رخ می دهد. مقالات برای دسترسی می توانند نیازمند اشتراک پایگاه مربوطه را داشته باشند و یا به طور مستقل با پرداخت هزینه ی دسترسی مقاله، بتوانید به مقاله دسترسی داشته باشید.
پایگاه های زیر، از جمله پایگاه هایی هستند که بیشتر محتوای علمی آن ها، با دسترسی محدود ارائه می شود:
- PubMed
- ScienceDirect (Elsevier)
- Wiley Online Library
- SpringerLink
- IEEE Xplore
- Taylor & Francis Online
- SAGE Journals
- ACM Digital Library
در مقابل پایگاه های دسترسی محدود، پایگاه های دسترسی آزاد نیز وجود دارند که به طور کاملا رایگان مقالات را در اختیار کاربران قرار می دهند:
- PubMed Central (PMC)
- DOAJ (Directory of Open Access Journals)
- arXiv
- PLOS (Public Library of Science)
- BioMed Central
- OpenAIRE
روش های دسترسی به مقالات محدود
گاهی اوقات محققان و مخاطبان مقالات، به منابعی نیاز خواهد داشت که دسترسی محدود مقاله شامل حال آن ها می شود. در این حالت، می توانید با پرداخت اشتراک و یا هزینه مقالات، به این هدف دست یابید. یا می توانید از اشتراک موسسات و دانشگاه ها برای دسترسی به مقالات استفاده کنید.
پرداخت هزینه مقالات معمولا یا به صورت اشتراکی است و یا به طور مستقل برای هر مقاله یا مجله دریافت می شود. بدین صورت که اگر پایگاه مورد نظر شما مقالات را به صورت اشتراکی ارائه دهد، باید یک اشتراک برای مدت خاص و یا تعداد مقالات خاص تهیه کنید. در غیر این صورت، و در صورتی که هزینه هر مقاله یا مجله به صورت مستقل از شما دریافت شود، شما هزینه را برای هر داده ای که دریافت می کنید، خواهید پرداخت. در صورتی که هیچ کدام برای شما مقدور نباشد، فیلینکو این مشکل را برای شما حل خواهد کرد.
واضح است پرداخت هزینه های دسترسی به مقالات محدود، در کشور ما به صرفه نخواهد بود. برای رفع این مشکل، می توانید از خدمات مقاله فیلینکو استفاده کنید. مقاله مورد نظر خود را از طریق موتور جستجو پیدا کرده و به وسیله اطلاعات آن مانند عنوان، چکیده، نویسنده و کد DOI مقاله، از طریق فیلینکو به آن دسترسی یابید. کافیست اطلاعات مقاله را در آرشیو فیلینکو جستجو کنید تا برای رفع مشکل دسترسی محدود مقاله به شما کمک کند.اگر محتوای مورد نظر شما در آرشیو فیلینکو موجود نبود، به کارشناسان فیلینکو اطلاع دهید تا در اسرع وقت در اختیار شما قرار گیرد.
سخن پایانی
دسترسی به محتوای علمی پایگاه های داده، همواره رایگان نیستند و بیشتر اوقات نیاز به پرداخت هزینه ای دارند. این موضوع عمدتا به دلیل رعایت حقوق کپی رایت است و هزینه ای که نویسندگان برای انتشار مقاله متقبل می شوند. در این مقاله، به نکات دسترسی محدود مقاله و نحوه دسترسی به محتوای مقالات اشتراکی پرداختیم و امیدواریم برای شما عزیزان مفید بوده باشد.