شاخص i10-index و کاربردهای آن

شاخص i10-index یکی از ساده‌ترین معیارهای علمی برای ارزیابی عملکرد پژوهشگران است که در سال 2011 توسط Google Scholar معرفی شد. این شاخص نشان می‌دهد که پژوهشگر چند مقاله منتشر کرده که حداقل 10 بار مورد استناد قرار گرفته‌اند. هر چقدر عدد i10-index بالاتر باشد، یعنی آثار پژوهشگر، بیشتر در جامعه علمی دیده شده‌اند و افراد به آن‌ها استناد کرده‌اند. کاربرد اصلی این شاخص در ارزیابی تاثیر پژوهشی و مقایسه میزان استناد آثار یک فرد است. اگر به دنبال درک بهتر جایگاه علمی خود هستید و می‌خواهید بدانید شاخص i10-index چیست و چه کاربردی دارد، تا انتهای این نوشته از پایگاه دانلود مقاله فیلینکو، همراه باشید.

شاخص i10-index چیست؟

شاخص i10-index یک معیار ساده و کاربری برای سنجش میزان تاثیرگذاری پژوهش‌ها است و میزان استفاده و ارجاع به آثار یک پژوهشگر را نشان می‌دهد. هدف از ایجاد این شاخص این بود که پژوهشگران بتوانند بدون نیاز به محاسبات پیچیده، تصویری مناسب از میزان دیده شدن و ارزشمند بودن مقالات خود داشته باشند. اگر عدد شاخص i10-index بیشتر باشد، رزومه پژوهشگر تقویت می‌شود و هنگام ارائه رزومه به دانشگاه یا موقعیت‌های پژوهشی، به یک عدد مشخص استناد می‌کند.

به طور خلاصه، شاخص i10-index عددی ساده است که نشان می‌دهد یک پژوهشگر چند مقاله دارد که هر کدام حداقل 10 استناد دریافت کرده‌اند. برای مثال، اگر شاخص i10-index یک پژوهشگر 25 باشد، یعنی او 25 مقاله منتشر کرده که هر کدام حداقل 10 بار مورد ارجاع قرار گرفته‌اند.

نحوه محاسبه این شاخص به این صورت است که:

• ابتدا تمام مقالاتی را یک پژوهشگر منتشر کرده است را فهرست کنید؛ اگر در Google Scholar حساب داشته باشید، همه مقالات پژوهشگر نشان داده می‌شوند.
• برای هر مقاله، تعداد استنادهایی که دریافت کرده است را مشخص کنید؛ در گوگل اسکولار، کنار هر این مقاله، این تعداد مشخص شده است.
• حالا ببینید کدام یک از مقالات، حداقل 10 بار استناد گرفته‌اند؛ چرا که فقط این مقالات در محاسبه i10-index در نظر گرفته می‌شوند.

فرض کنید پژوهشگر 8 مقاله دارد و تعداد استنادهای آن‌ها به ترتیب، 1، 30، 7، 10، 12، 3، 15 و 18 است. در بین این مقالات، 5 تا از مقاله‌ها، بیشتر از 10 استناد دارند؛ پس شاخص i10-index برابر می‌شود با 5.

دقت داشته باشید که شاخص i10-index در پروفایل پژوهشگران در گوگل اسکار نمایش داده می‌شود و نیازی نیست خودتان آن را به صورت دستی محاسبه کنید.

مزایا و معایب شاخص i10-index چیست؟

مانند همه شاخص‌های دیگری که برای ارزیابی عملکرد پژوهشگران وجود دارد، i10-index هم دارای یک سری مزایا و معایب است که در زیر آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

مزایا:

• سادگی و شفافیت: i10-index بسیار ساده و قابل فهم است؛ فقط کافی است تعداد مقالاتی که حداقل 10 بار استناد گرفته‌اند را بشمارید.
• دسترسی آسان و رایگان: این شاخص توسط google scholar ارائه می‌شود و برای همه پژوهشگران به صورت رایگان قابل مشاهده است.
• نمایش سریع تاثیر مقالات: i10-index به پژوهشگر نشان می‌دهد چند مقاله او در جامعه علمی دیده و مورد استناد قرار گرفته است.
• مفید برای پژوهشگران جوان: برای دانشجویان و پژوهشگران تازه‌کار، این شاخص یک معیار انگیزشی و قابل استناد در رزومه و پروفایل علمی به شمار می‌رود.

معایب:

• آستانه دلخواه 10 استناد: انتخاب 10 استناد یک عدد دلخواه است و ممکن است در رشته‌هایی با تعداد استناد کمتر، کم ارزش به نظر بیاید.
• عدم توجه به مقالات پراستناد: یک مقاله با 10 استناد و یک مقاله با 1000 استناد، هر دو یک واحد در i10-index حساب می‌شوند.
• محدودیت زمانی و پوشش پایگاه: i10-index فقط مقالات نمایه شده در google Scholar که در 2 سال اخیر منتشر شده‌اند را در نظر می‌گیرد؛ به همین دلیل معیار کاملی برای ارزیابی عملکرد کوتاه‌مدت پژوهشگر نیست.

مقایسه شاخص i10-index با سایر شاخص‌های ارزیابی عملکرد پژوهشگران

در کنار i10-index، دو شاخص g-index و h-index نیز عملکرد پژوهشگران را نشان می‌دهند؛ این سه شاخص تفاوت‌هایی را با یکدیگر دارند که در ادامه، آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

h-index ترکیبی از کمیت و کیفیت را برای محاسبه در نظر می‌گیرد و نشان می‌دهد که یک پژوهشگر، چند مقاله دارد که تعداد استنادهای آن‌ها، حداقل برابر با رتبه آن مقاله است. برای مثال، اگر شاخص h-index یک پژوهشگر 14 باشد، یعنی این پژوهشگر حداقل 14 مقاله دارد که هر کدام از آن‌ها توانسته‌اند 14 استناد بگیرند. محاسبه h-index نسبت به i10-index پیچیده است و گاهی مواقع، مقالاتی که تعداد استناد بیشتری دارند را نشان نمی‌دهد.

g-index نیز تلاش می‌کند مقالاتی که تعداد استناد بیشتری دارند را مورد توجه قرار دهد؛ بنابراین اگر یک مقاله پژوهشگر، استنادهای بیشتری داشته باشد، g-index بیشتر به آن توجه می‌کند. اگرچه این شاخص تصویری دقیق از تاثیر پژوهشگر ارائه می‌کند، اما محاسبه آن پیچیده است.

چطور می‌توانیم عدد شاخص i10-index را بیشتر کنیم؟

برای افزایش عدد شاخص i10-index باید مقالاتی را منتشر کنید که مورد توجه محققان قرار بگیرند. برای اینکه تعداد استنادهای مقالات بیشتر شود، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید.

• مقالات خود را در مجله‌های معتبر با ضریب تاثیر بالا منتشر کنید؛ مقالاتی که در این مجلات منتشر می‌شوند، شانس بیشتری برای دیده شدن و دریافت استناد دارند.
• مقالات را در شبکه‌های علمی مثل ResearchGate یا edu و شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید.
• اگر مقالات مروری منتشر کنید، تعداد استناد بیشتری می‌گیرید؛ چرا که پژوهشگران برای معرفی موضوع یا پیشینه تحقیق، به آن‌ها ارجاع می‌دهند.
• عنوان، چکیده و کلمات کلیدی مقاله را بهینه کنید تا افراد به راحتی بتوانند مقاله را در موتورهای جستجو پیدا کنند.
• شرکت در کنفرانس‌های علمی نیز می‌تواند به افزایش i10-index کمک کند.

جمع‌بندی

در این نوشته توضیح دادیم که شاخص i10-index چیست و چه کاربردی دارد. در سطح بین‌المللی مقدار این شاخص برای هر یک از پژوهشگران با توجه به سطح علمی متفاوت است. این عدد برای پژوهشگران تازه‌کار بین 2 الی 5، استادیاران بین 5 تا 15، دانشیاران بین 15 تا 30 و اساتید تمام‌مرتبه بیشتر از 30 است؛ همچنین این تعداد با توجه به رشته پژوهشگر نیز می‌تواند متفاوت باشد. برای مثال، عدد بین 10 تا 15 برای دانشیار رشته علوم انسانی و اجتماعی، یک عدد مناسب به حساب می‌آید.